بسیاری از خانوادهها با دغدغهای که در مورد رشد و شکوفایی فرزندانشان دارند، تصور میکنند وزارت آموزش و پرورش خود را نسبت به همه عوامل موثر در شکلگیری شخصیت و هویت دانشآموزان مسئول میداند و در این زمینه مراقبت و دقت کافی دارد. اما آموزش و پرورش که خود را در کنترل عوامل اثر گذار برون مدرسهای در تربیت دانشآموزان ، ناتوان میبیند، حداقل نباید اجازه دهد که مدرسه به محیطی برای تبلیغ نشانههای محصولات بیگانه، و تشدیدتقاضای... دانشآموزان تبدیل شود.
یکی از عوامل اثر گذار در نگرش وتغییر رفتار دانشآموزان ، نمادها و نشانههایی هستند که در محیط زندگی و تحصیل آنان دائما در حال ارسال پیامند. انبوه نوشتافزارهایی که برای جامعه بزرگ و کم نظیر واثرپذیر دانشآموزی وارد کشور میشود، و در طول سال تحصیلی همراه آنان است ، هر کدام با تصاویری از شخصیتهای عروسکی و نشانههای محصولات فرهنگی بیگانه یادآور موضوع فیلمها و سریالها و داستانها و پیامهای هدفگذاری شدهای هستند که با مخاطبان خود در خانه و مدرسه و کوچه و خیابان ارتباط برقرار میکنند. این نمادها و نشانهها به مثابه یک "رسانه" به تدریج تغییراتی را در نگرش، ذائقه ، رفتار و کردار دانشآموزان و دوستان و اطرافیان آنان به وجود میآورند.
نوشت افزارهای حاوی نمادهای فرهنگ بیگانه که مسیر آسان و کم هزینهای را برای ورود و توزیع در سراسر کشور پیشرو دارند و گاهی توسط تولیدکنندگان داخلی نیز ، به بهانه برخورداری از مشتری بیشتر و رایگان بودن اقتباس ، تکثیر میشوند، از مصادیق تاثیرگذاری فرهنگی بعضی اصناف در غیاب سازمانها و نهادهای مسئول هستند.
در صورت وجود اراده مرزبانی فرهنگی، دولت میتواند با وضع عوارض گمرکی ویژه ، ورود اینگونه نوشتافزار خارجی را کنترل نموده و از تولید کنندگان منضبط داخلی، حمایت نماید و یا دفتر امور چاپ وزارت ارشاد از تکثیر نمادها و نشانه خارجی در تولیدات داخلی جلوگیری به عمل آورد.
اینگونه نیست که همه تولید کنندگان داخلی یا وارد کنندگان نوشتافزارهای مروج محصولات فرهنگی بیگانه، فقط به سودآوری فکر کنند و بر دامن زدن به گسترش "نمادهای بیهویتی فرهنگی" اصرار داشته باشند.
تولید کنندگان داخلی برای بهرهگیری از آرایه های فرهنگی و هنری، با خلاء متولی ارائه طرحهای بومی ( و تعریف کننده سبک اسلامی ایرانی بکارگیری نمادها و نشانهها در نوشتافزار) مواجه هستند. دغدغه دیگر آنها میزان حمایت آموزش و پرورش ورسانهها از محصولات داخلی و عدم اطمینان از فروش آنها است. و همچنین نگرانی از تبلیغ شخصیتهای کارتونی خارجی در فیلمهای رسانه ملی و یا سینمای خانگی مجوز گرفته از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای کودکان و نوجوانان است.
بعضی از اقدامات مفید و البته محدود در چند سال اخیر در عرصه تولید محصولات برخوردار از نمادها و نشانههای معرف فرهنگ و شخصیتهای اسلامی ایرانی در نوشتافزارها، و توجه رسانه ملی به گفتمانسازی در این مورد، و خصوصا قرار گرفتن موضوع تاسیس بنیاد نمادها و نشانههای ایرانی در دستور کار دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی، رویکردی امیدبخش است که باید کارآمدی آن را در مواجهه با فراز و نشیب تغییر هر از چندگاه مسئولان و میزان حمایت و همکاری رسانهها و دولت ، در آینده مشاهده کنیم.
بنیاد نمادها و نشانههای ایرانی برای کسب موفقیت نیازمند همکاری جدی و برنامهریزی شده رسانه ملی است.
کمپانیهای بزرگ تجاری قبل از اینکه نشانه یا نمادی را برای محصولات خود انتخاب کنند و آن را به بازار بفرستند از طریق برنامههای کارتونی و سایر تولیدات تلویزیونی و سینمایی ، برای آن در جامعه مخاطب خود زمینهسازی میکنند. اما چرا در رسانه ملی یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و یا جشنواره بینالمللی رشد وزارت آموزش و پرورش چنین نگرشی وجود نداشته است جای تامل و پرسش دارد!.
اگر رسانه ملی در برنامهسازی برای مخاطب کودک و نوجوان از نقشه راه برخوردار بود، تولیدات پویانمایی را با شخصیتپردازی محدود و هدفمند راهبری میکرد.
تکثر شخصیتهای بدون هویت و شهرت تثبیت شده، در تولیدات گوناگون پویانمایی و عروسکی در سالهای گذشته ، نوعی غفلت از الگوسازی بود که فرصتهای مهمی را در دنیای دلبستگیها و پیوستگیهای کودکان و نوجوانان به شخصیت پردازان و
فرهنگ سازان تولیدات تلویزیونی بیگانه واگذار کرد و امروز آثار آن را درفضای رقابتی محصولات خارجی نوشتافزاری در برابر تولیدات داخلی شاهد هستیم.
در اقدام کوتاه مدت ، وزارت آموزش و پرورش برای فرصت باقیمانده تاسال تحصیلی جدید میتواند تولید کنندگان داخلی نوشتافزارهای تحصیلی را مورد حمایت قرار دهد. از صدور اطلاعیه و معرفی محصولات مورد تایید، تا برگزاری نمایشگاه و فروشگاه نوشتافزار با بهرهگیری از فضاهای آموزشی و فرهنگی و ورزشی خود ( و در صورت لزوم کلیه فروشگاههای بزرگ شرکتهای تعاونی دستگاههای دولتی وعمومی ) در شهرستانهای سراسر کشور.
این نمایشگاهها با همکاری وزارت بازرگانی و رسانه ملی و اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان نوشتافزار ، زمینه دسترسی بدون واسطه مصرف کننده با تولیدکنندگان داخلی را فراهم میسازد، و محصولات سالم و متناسب با هویت اسلامی ایرانی نیز، بازارفروش بیشتری پیدامی کنند.
در این صورت تعداد بیشتری از تولیدکنندگان داخلی انگیزه همراهی با بنیاد نمادها و نشانههای ایرانی و همگرایی با وزارت آموزش وپرورش و اهداف نظام تعلیم و تربیت را پیدا خواهند کرد و از هم اکنون برای سالهای آینده چاره اندیشیهای بهتری خواهند نمود.
در اقدام میان مدت، بنیاد نمادها و نشانههای ایرانی میتوانداقدام به تدوین پیوست فرهنگی برای تولید و توزیع نوشتافزار تحصیلی نماید. این پیوست که با همکاری وزارت آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تنظیم می شود ، غیر از سیاستگذاری نمادها و نشانههای فرهنگ بومی، تناسب با سلامت جسمی حرکتی و سن و جنس دانشآموزان و نیازهای آموزشی و پروشی آنان را مورد توجه قرار دهد.
در اقدام بلند مدت ، برنامهریزی رسانه ملی ، وزارت فرهنگ و ارشاد و اسلامی وکانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای شخصیتپردازی هدفمند در تولیدات پویا نمایی و عروسکی (وسایر برنامههای ویژه کودکان و نوجوانان) با توجه به دامنه تاثیر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و تربیتی آن، مورد توجه قرار گیرد.